The Worst Hard Time, New York Times yazari Timothy Egan tarafindan 2006 da yayinlanmis bir tarih kitabi. Kitap buyuk buhran yillarinda orta Amerikada yasanan kuraklik ve kum firtinalarini hayatta kalanlarin hikayeleri ile anlatiyor. Boyle bir kitabin yazilmasi icin belkide son sansini buyuk bir basariyla kullaniyor Egan. Basiminin Katrina kasirgasini takip etmesi ise kitabin daha da fazla ses getirmesinde etkili oluyor. Timothy Egan'la kitap uzerine yapilmis bir soylesiye bu linkten ulasabilirsiniz:
Houghton Mifflin Books-Interview with Timothy Egan
Benim The Worst Hard Time ile tanismam 100 yillik yalnizlik'i bitirmemden sonra oldu. Uzun sureli kuraklik ve yagislardan hem etkilendim hem de boyle donemleri yasayan insanlarin hikayelerini okumak istedim. Uye oldugum cevirimici bir kutuphanede buldum The Worst Hard Time'i. Kitabi secerken sahip oldugu odullerden (2006 National Book Award for Nonfiction ve 2006 Washington State Book Award ) ya da o donemde yasananlardan hic mi hic haberim yoktu.
The Worst Hard Time, 1901-1930 donemiyle basliyor. Orta Amerikanin duzluklerinin sonu dusunulmeden tarim arazileri haline getirilmesini tasvir ediyor. 1930da kuraklik basladiginda, bolgenin dogal bitki ortusunu kaybetmis olmasi, kacinilmaz felaketi getiriyor. Sert ruzgarlar ve bitmek bilmeyen kuraklik, binlerce yilda olusmus topragin, kum firtinalari seklinde New York'a, Washington'a kadar herseyi toza bulamasina sebep oluyor.
Kitabin her sayfasinda insanlarin hayata ve topraga tutunma cabalarina sahit oluyoruz. Yasam sartlari ve buna ragmen gosterdikleri mucadele keskin ve dokunakli bir dille anlatiliyor. Kara pazar 14 Nisan 1935'e gelindiginde ise insanlarin doganin karsisindaki acizligi yurek burkuyor.
Bolgeden ayrilanlarin nerdeyse hicbiri geri donmuyor. Goc edenlerin cogu Kalifornia ve Saskatchewan'a yerlesiyor. Gittikleri yerlerde hicbirini musafirperverlik beklemiyor ve yeni hayatllarinin sartlari geride biraktiklarina kiyasla belli belirsiz iyilesiyor. John Steinbeck'in Gazap Uzumleri ile Fareler ve Insanlari, 1930larda toz bulutlarindan kacanlarin hikayelerini anlatiyor.
The Worst Hard Time'i ben Kanada icin uzun sayilabilecek kurak bir donemde okudum. Yagmur yagmayan her gunesli gun, kitabin uzerimdeki etkisini daha da arttirdi. Kurakligin son buldugu gun muthis bir firtina vurdu ve biz ahalicek konferans yolunda 6 saat kadar hava alaninda mahsur kaldik. Hava alanindaki neseli tek insan kimdi tahmin edin?!?
Ve o konferans, kitapta anektodlari gecen Saskatchewan'daydi. Kuzey Amerikanin sonsuz duzlukleriyle boylece tanismis oldum. Buyuk buhranin ve toz firtinalarinin yasandigi yerlere kosesinden de olsa ayak bastim. Bu da kitabin uzerimdeki etkisini sonsuza dek percinledi.
1930-1939 donemi ile ilgili daha fazla bilgi edinmek icin Wikipedia ve sayfadaki kaynakcayi tavsiye ederim:
Dust bowl-Dirty thirties
No comments:
Post a Comment