Ceyhun Kirimli has a PhD. in Biomedical Engineering with areas of competence in Molecular Biology, Genetics & Biomedical Engineering and Computational Sciences with focus on Development and Design of Biosensors.

http://www.linkedin.com/in/ceyhunkirimli
http://ceyhunkirimli.com

Ad Unit

Friday, July 18, 2014

Sivrisinek

Yaz geldi. Inanilmasi guc bir kis gecirdikten sonra, kendimizi sokaklara vurmak, park bahce dolasmak istiyoruz. Poacalari kurabiyeleri paketliyoruz, gunes gozlukleri, gunes koruma faktorlu kremler, alerji haplari, alerji kremlerini de ekliyoruz. Yollara koyulmak uzereyiz. Hatta termos bile aldik.. Caysiz olmaz cunku:


Kiiii sivrisinek ilaclarini unutmusuz. Yaninizda 15 cesit sivrisinek ilaci olmadan kapidan cikmaya imkan yok bu (!)guzel(!) memlekette.. Cunku burada sivrisinekler tek baslarina, ya da ailece gezmiyorlar. Gunun her aninda binlerce sivrisinek barindiran bulutlarin icerisinde bulabiliyorsunuz kendinizi. O anlarda da anca kendinizi zifte bularsaniz farkedilmeme ve kurtulma sansiniz olabiliyor. O yuzden bu sehirde sivrisinekler:1-ceyhun:0. Ayrica bu hayvanlarin bizimkilerle ilgisi de yok. Hayvanlarin bariz agirliklari var, bir yerinize bir tane sivrisinek kondugunda, o daha ignesini hazirlayamadan kendisini farkedebiliyorsunuz. Yani ceyhun:1-sivrisinekler:1.

Her gunumuz sivrisineklerle savasma halinde gectigi icin, kendileriyle olan iliskimi arastirmaya karar verdim. Ogrendiklerimi yazmaya baslamadan once belitmeliyim ki, bizim inandigimizin aksine, sivrisinekler sogukta da yasiyabiliyorlar. Ya da en azindan yasabilen turleri mevcut. TBay'i bu kadar sevmelerini baska turlu aciklayabilirseniz buyurun.

Ayrica gunes sevmedikleri, sadece golgelerde yasayip, gunese cikmadiklari da kulliyen yalan. Belki de kalabaliktan adapte olmuslardir burada, cunku sehirde sivrisinek miktari  kadar golge oldugunu sanmiyorum.

Gelelim bilimsel verilere: Sivrisinekler cift kanatli boceklerin Culicidae ailesinden bulunuyor. Her sivrisinegin hayati 4 evreden olusuyor: Yumurta, larva, pupa ve ergin donemler. Bunlardan ilk 2si yumurta ve larva evreleri suyun icerisinde gerceklesiyor. Pupa evresinde sivrisinekler su yuzeyinde yapisik ve suya paralel bir sekilde yasamlarina devam ediyorlar. Ergin evresinde ise karaya cikiyorlar. Lavra evresinde algler ve bir hucreli canlilar ile beslendikleri icin bataklik ve/veya kirli sularda cok fazla ureyebiliyorlar. Yaklasik olarak 3 bin sivrisinek turu mevcut, Bunlarin sadece 100 kadari zararli. Bir cok sivrisinek turu tamamen bitkisel olarak besleniyor. Zararli sivrisinekler ise memeli hayvanlarin kanina, yumurtlamak, dolayisiyla uremek, icin ihtiyac duyuyorlar. Bu yuzden de sokan sivrisineklerin tamami disi. Disi sivrisinekler yuzlerce yumurta uretiyorlar ve urettikleri her yumurta yigini icin kana ihtiyaclari oluyor. Sivrisineklerin sokacaklari canliyi nasil sectiklerini, kimleri tercih ettiklerini net olarak bilmiyoruz. Disi sivrisinekler kan tasidiklari icin sitma, sari humma gibi parazitik hastaliklari yayabiliyorlar. Ancak virusler sivrisinek bunyesinde yasamadigi icin, virutik hastaliklar bulastirmiyorlar.

Sivrisinekler ana enerji kaynagi olarak seker kullaniyorlar. Hem erkek hem de dişi bireyler bitki nektarı, meyve suyu ve bitiklerden elde edebilecekleri diğer sıvılarla besleniyor. Elde ettikleri şekeri yakarak uçmak için enerji sağliyorlar. Yeterli yakıtı sağlamak için her gün düzenli olarak besleniyorlar.

Sivrisineklerin ignesi sanildigi gibi basit bir yapiya sahip degil. Oldukca gelismis mekanik bir yapisi var. Dişi sivrisinek insan derisini deldiği zaman, kanı emmeye başlamadan önce, açtığı yaraya az miktarda tükürük enjekte ediyor. Tükürük, hem deriden ve dokulardan geçişi kolaylaştırıp damara daha rahat ulaşmayı sağliyor, hem de emilim sırasında sivrisineğin ince yemek kanalından geçen kanın pıhtılaşmasını önluyor. Bazi turlerin tukurugunun uyusturucu etkisi oldugu da dusunuluyor. Sivrisinek ısırdıktan sonra derimizde oluşan şişlik ve kızarıklar sivrisinek tükürügu yüzünden oluşan alerjik reaksiyonlar. Genellikle kaşıntı ve şişlik birkaç saat içinde kaybolur. Fakat bazı insanlar sivrisinek ısırıklarına karşı daha duyarlıdır ve bu rahatsız edici kaşıntıya günlerce katlanmak zorunda kalıyorlar. Şişlikleri kaşımak, tırnak arasında bulunabilecek bakteriler yüzünden bölgede enfeksiyon oluşmasına sebep olabiliyor. Bu yüzden şişlikler elden geldiğince kaşınmamalı. Kaşıntıyı azaltmak için antihistaminik kremler kullaniliyor.

Kurbagalar, baliklar, kertenkeleler, kuslar, yarasalar ve bocek lavralari sivrisinekleri ve lavralarini yiyor. En yaygin bulunan sivrisinek turleri 2 gun kadar yasiyor ve olurken arkalarinda yuzlerce lavra birakiyor.

Yani elimizde kivrilmis gazete, dergi vs sabaha kadar avladiklarimiz devede kulak!!

No comments:

Post a Comment

Bumerang - Yazarkafe